Miętus w wędkarskim atlasie ryb

Budowa zewnętrzna

Miętus charakteryzuje się dość specyficzną budową ciała – jest ono walcowate i w przekroju raczej owalne. Specyficzne jest jednak spłaszczenie poziome w przedniej części ciała – od głowy do odcinka piersiowego, które następnie przechodzi w ścieśnioną pionowo część tylną – od brzucha do ogona. Głowa Miętusa jest stosunkowo mała i spłaszczona, uzbrojona w szeroką, umieszczoną poziomo paszczę z licznymi i drobnymi, ale za to bardzo ostrymi zębami. Na żuchwie występuje jeden – nieparzysty wąsik. Charakterystyczne dla tego gatunku jest również ułożenie płetw. Na grzbiecie Miętus posiada dwie płetwy – przy czym pierwsza z nich jest krótka i mała z zaokrągloną krawędzią, natomiast druga jest bardzo długa i sięga aż do płatwy ogonowej. Ta zaś jest niewielka i wyraźnie zaokrąglona. Płetwa odbytowa podobnie jak druga grzbietowa – bardzo długa i również łączy się z płetwą ogonową. Płetwy piersiowe ułożone po bokach ciała, tuż za skrzelami, swoim wyglądem przypominają wachlarze. Ciało Miętusa pokryte jest licznymi, małymi i okrągłymi łuskami, mocno osadzonymi w skórze. Mienią się one ciemnobrązową lub zielonkawą barwą pokrytą nieregularnymi plamami – tworzącymi mozaikę w odcieniach od czarnego, przez brązowy, zielony, żółty aż do po jasny na brzuchu. Miętus w zależności od temperatury wody, jaką zamieszkuje może osiągać różne wielkości. Im chłodniejsza woda, tym szybciej rośnie i większe rozmiary osiąga. W rejonach północnych może dorastać nawet do 20kg i 120cm. Jednak w naszym klimacie przeciętna waga, z jaką możemy się spotkać u Miętusa to 0,5kg do 2kg i ok. 30-60cm długości.

Występowanie

Miętus jest chyba jedynym przedstawicielem ryb dorszowatych zamieszkującym przede wszystkim słodkie wody śródlądowe. Spotkać go także możemy w słonawych zatokach przybrzeżnych a także w zalewach przymorskich. W Europie jest on spotykany przede wszystkim w jej północnej części – od Europy Zachodniej i Środkowej po dorzecza rzeki Amur i zlewiska Jeziora Bajkał. Często spotykany na dużych wysokościach w Alpach a także w Skandynawii. W Polsce spotkać go możemy bez mała wszędzie od Krainy Pstrąga aż po słonawe ujścia rzek. Ze względu na wysokie zapotrzebowanie tlenowe i wrażliwość na zanieczyszczenia wód – preferuje głównie rzeki z czystą, dobrze natlenioną wodą z piaszczysto-kamiennym dnem oraz dużą ilością kryjówek, zarówno przy dnie jak i przy brzegu(np. zwalone drzewa). Tyle w teorii… W praktyce Miętus jest gatunkiem będącym praktycznie na granicy zagłady. Składa się na to niestety parę przyczyn. Między innymi: po pierwsze przez wiele lat Miętus uważany był przez wędkarzy za szkodnika wyjadającego ikrę ryb szlachetnych (głównie Pstrąga) a przez to był sumiennie odławiany. Prawda była taka, że Miętus rzeczywiście żywił się ikrą Pstrąga, jednak jak na ironię losu - ten również nie pozostawał dłużny i wyjadał ikrę Miętusa. Wynik z pomocą wędkarzy 1: 0 dla Pstrąga.. Druga przyczyna to niestety wciąż pogarszająca się, jakość i czystość wód w Polsce, no i trzecia przyczyna – chyba najgorsza to regulowanie rzek w okrasie letnim, kiedy to będą zagrzebane w podłożu i w wielu kryjówkach Miętusy podczas „snu letniego” zostały wyrzucone nieumyślnie koparkami wraz z wyrównywanym dnem. Tym razem 1: 0 dla koparek…

Żerowanie

Miętus w swej odmienności upodobań, poza tym, że należy do rodziny dorszowatych a żyje w wodzie słodkiej, ma także zwyczaje odmienne od większości gatunków ryb słodkowodnych. Jest rybą, która ożywa i wprost świetnie się czuje w zimnej a nawet lodowatej wodzie. Gdy temperatura wody spada poniżej 7st C a, temperatura powietrza oscyluje w okolicach 0st C, wieje porywisty wiatr, deszcz „pierze żabami” lub jeszcze lepiej, kiedy jest śnieżyca – nasz odmieniec czuje się wręcz wspaniale. Po prostu im bardziej podła pogada dla nas tym lepsza dla Miętusa. Wtedy też najintensywniej żeruje. Pokarm pobiera tylko i wyłącznie nocą (żeby nie było za łatwo) i tylko w tak „sprzyjających” warunkach. W ciągu dnia ukrywa się w najciemniejszych zakamarkach. Tak, więc umówmy się, trzeba mieć dużo samozaparcia w sobie i przede wszystkim dużo, dużo cierpliwości, aby złowić tego „zimorodka”. Jednak z drugiej strony, wszystkiego trzeba w życiu spróbować… ? Latem nasz odmieniec popada w stan odrętwienia, letargu czy nawet „snu letniego” – nie żeruje, nie przemieszcza się, po prostu śpi nieruchomo zagrzebany w swojej kryjówce. W lecie może stanowić zupełnie przypadkowy przyłów – pod warunkiem, że noce są chłodne, temperatura wody spadnie poniżej 15st, a przy tym trafimy na obszar z mocno zmętnioną np. opadami deszczu wodę z małym podwodnym źródełkiem bijącej zimnej wody. W innym przypadku, łatwiej jest odchylić kamienie i wyjąć go po prostu „śpiącego” rękami, bez użycia wędki.. Miętus jest typowym drapieżnikiem, więc wybierając się na łowy, musimy zaopatrzyć się w różnego rodzaju przynęty sztuczne-błystki lub najlepiej przynęty naturalne: rosówki, martwe rybki – ukleje, kiełbie, jazgarze, płotki, cierniki – przy czym im bardziej „dające” specyficznym zapachem padliny tym lepsze(Miętusy mają doskonały węch), a także pęczki czerwonych robaków. Chętnie zjada także żaby, raki i inne przydenne żyjątka. Kolacje zawsze musimy mu podać na dno, najlepiej „pod nos” z tego względu, że jest rybą bardzo leniwą. Nawet po wzięciu przynęty, którą łapie bardzo głęboko – pozostaje nieruchomo w tym samym miejscu i dopiero po chwili odpływa. Intensywność żerowania Miętusa wzrasta wraz ze zbliżającym się okresem tarła – czyli najlepiej wybrać na łowy pod koniec października i w listopadzie.

Rozmnażanie

Tarło Miętusa przypada na grudzień, styczeń i luty, kiedy to woda ma temperaturę ok. 0,5 - 4st C i z reguły pokryta jest grubą warstwą lodu, a na zewnątrz panuje siarczysty mróz do -20st C. Samica w zależności od swojej wielkości składa od kilkuset tysięcy do nawet 3 mln jaj. Ikra mniejsza od główki szpilki zawiera dużą kroplę tłuszczu, dzięki której może swobodnie unosić się na wodzie. Dopiero, jako 6-7mm larwy osiadają na dnie. Tarło odbywa się rok rocznie w tym samym miejscu. Samce Miętusa dojrzałość płciową osiągają w 3 roku życia, natomiast samice w 4 roku życia.

Wymiary / Limity / Rekordy

Wymiar ochronny: 25cm

                          30cm na Odrze od ujścia Warty do granicy z wodami morskimi

Okres ochronny: 01.12 do 28/29.02 – Nie dotyczy obszaru Odry od ujścia Warty do granicy z wodami morskimi.

Limit połowu: brak

Rekord długości: 78cm

Rekord wagowy: 3,84kg i 72cm

Normy Medalowe:

• Złoto: 60cm lub 2,5kg

• Srebro: 55cm lub 2kg

• Brąz: 45cm lub 1,5kg